Wat te doen als je iemand misgendert?

Wanneer een persoon incorrect wordt aangesproken, spreken we van ‘misgenderen’. Oftewel, iemand bij de verkeerde naam, voornaamwoorden (pronouns) of aanspreekvorm noemen. Of het nou gaat om een onschuldige vergissing of een kwaadwillige poging om een persoon ongeldig te verklaren; het is kwetsend en kan ook sociaal onveilig zijn. Het is daarom extra van belang om het op een goede manier te gebruiken.

Misgenderen gebeurt vaak niet opzettelijk en kan voor beide partijen erg vervelend zijn, maar waarom is het nou juist zo vervelend voor trans- en non-binaire mensen? Dit heeft alles te maken met de mentale gezondheid van de trans- en non-binaire mens. Lees hier meer over in de blog ‘Waarom redt het goed gebruiken van voornaamwoorden mensenlevens. 

Hoe ga je om met misgenderen?

Wat doe je nou als het misgaat met de manier waarop je iemand aanspreekt? Hier wat tips:

Als je het zelf doorhebt en je wilt jezelf verbeteren: 
Tip 1: niemand heeft wat aan jouw schuldgevoel 
Natuurlijk is het voor jou vervelend als de voornaamwoorden van iemand anders net verkeerd je mond uitfloepen, maar voor de persoon in kwestie is het nog veel moeilijker. Vooral wanneer jouw schuldgevoel hierover centraal staat. Dit zorgt namelijk voor ongemak. Zeg bijvoorbeeld: “Shit, ik bedoelde natuurlijk *juiste aanspreekvorm/naam*, ik ga beter mijn best doen”. Heb je het meteen door? Vervolg dan je zin: “Ik zag *naam*! Ze liep, ik bedoel die liep richting de uitgang!”

Tip 2: Zeg geen sorry
Een veel voorkomende reactie op het woord ‘sorry’ is ‘het is oké’, ‘het maakt niet uit’ of ‘het kan gebeuren’. Hiermee vraag je eigenlijk dus of de ander jou gerust wil stellen over de fout die je hebt gemaakt, terwijl je eigenlijk wil aangeven: ik zal beter mijn best doen. Zeg dat dan dus, in plaats van sorry.

Als je het niet doorhebt en je wilt jezelf verbeteren:
Tip 1: Vraag een ander (cisgender persoon) om je te verbeteren

We horen vaak dat mensen het spannend vinden om te praten met mensen die zich niet identificeren als man of vrouw. Dit komt voornamelijk omdat mensen het echt niet verkeerd willen doen. Daarom zeggen ze vaak van tevoren alvast sorry. “Ik ga mijn best doen hoor, maar sorry alvast als ik het fout doe. Verbeter me vooral.” Dit is natuurlijk heel lief bedoeld, maar het is voor de persoon in kwestie moeilijk om continu voor zichzelf op te komen. Vraag niet de persoon in kwestie om jou te helpen, maar juist iemand anders. Zeg voordat je een gesprek start tegen je collega of vriend: “Ik vind het soms moeilijk om de juiste voornaamwoorden te gebruiken, wil je me meteen verbeteren als je het hoort?”

Als je het niet doorhebt en een ander verbetert jou: 
Tip 1: Zeg dankjewel en ga verder met je gesprek

Zoals eigenlijk in de bovenstaande tips ook al duidelijk werd, is het vooral fijn om niet te lang stil te staan bij het misgenderen. Neem het verbeteren voor lief, dit is namelijk de enige manier waardoor je het leert. Mocht iemand jou verbeteren, zeg dan dankjewel en vervolg je zin. Hiermee geef je aan dat je het waardeert om het samen goed te doen. 

Voorbeeld: Jij: “Hey, ik zie dat *naam* er nog niet is, weet jij of hij er zo aankomt? De ander: “Zij bedoel je. Nee, dat weet ik niet. Misschien kun je haar even bellen?” Jij: “Ja, inderdaad. Bedankt, ik ga haar bellen!”

Wil jij iemand verbeteren?
Doe dit dan zo snel mogelijk. Je kan het gewoon door iemands zin heen zeggen, zo kan diegene het namelijk meteen overnemen en toepassen. Op deze manier ontstaan er niet meer ongemakkelijke momenten dan nodig zijn. Voorbeeld: Persoon A: “Je kan dat gewoon aan haar vragen..”.  Persoon B: “aan hem vragen”. Persoon A: “Dank je, aan hem vragen als je meer informatie wil.”

Van fouten leren we 
Van fouten leren we, het is echt geen schande als het fout gaat. Het gaat erom hoe toegewijd je bent om het goed te doen. Maak het voor jezelf een prioriteit om het goed te doen. Oefen met je partner of met je beste vriend door een gesprek te hebben over een persoon die je kent of een fictief persoon. Hoe vaker je het doet, hoe makkelijker het wordt!