Genderidentiteit, genderexpressie en genderperceptie

Gender gaat over culturele en maatschappelijke verwachtingen van de maatschappij op basis van onze sekse. Onze wereld is ingesteld op traditionele genderrollen, dit zijn verwachtingen waar je op basis van je sekse aan ‘moet’ voldoen. We zien echter dat veel mensen het fijn vinden om buiten deze verwachtingen te treden. Zij kunnen zich namelijk niet conformeren met of voelen een sterke afkeer van de verwachtingen die de maatschappij van hen verlangt op basis van hun sekse. Deze mensen identificeren zich vaak als transgender en/of non-binair.

Wat is jouw genderidentiteit?
Je genderidentiteit beschrijft jouw interne ervaring van het zijn van een man, een vrouw, een non-binair persoon of anderszins. Elke persoon ervaart gender anders. Daarnaast is gender niet iets wat je kent door er alleen simpelweg naar te kijken.

We onderscheiden drie verschillende soorten genderidentiteiten:
– Cisgender: Je bent cisgender als je genderidentiteit overeenkomt met het geslacht dat je bij geboorte hebt gekregen.
– Transgender (binair): Je bent transgender (binair) als jouw genderidentiteit het tegenovergestelde is van het geslacht dat jij bij geboorte hebt gekregen. Dit zijn transmannen en transvrouwen. 
– (Transgender) non-binair: Dit is een overkoepelende term voor iemand met een genderidentiteit en/of expressie buiten de man/vrouw tweedeling. Voorbeelden van genderidentiteiten die onder deze paraplu vallen zijn genderfluïde, genderqueer, polygender, bigender, demigender en agender.
‍
Wat is genderexpressie?
Genderexpressie beschrijft de manier waarop je jouw gender presenteert of uitdrukt, inclusief uiterlijk, kleding, kapsel en gedrag. Je kan als persoon een zekere mate van controle uitoefenen over jouw genderexpressie, afhankelijk van jouw middelen en omgeving. Het betekent echter niet dat jouw genderexpressie altijd conform de verwachtingen moeten zijn van het binaire stereotyperende gendersysteem. 

Wat is genderperceptie?
Genderperceptie is gebaseerd op hoe mensen elkaars gender en lichaam waarnemen en evalueren. In tegenstelling tot genderexpressie, kunnen we dus niet controleren hoe anderen ons waarnemen. We zien gender op basis van een verscheidenheid aan visuele en sociale signalen. Naast je genderexpressie, hebben dus ook fysieke kenmerken en de sociale rollen die je aanneemt invloed op deze perceptie. 

Het stereotype binaire gedachtegoed (hoe een man en hoe een vrouw moet zijn) kan het soms overnemen in ons brein. Op zo’n moment komt het vaak voor dat er een aanname wordt gemaakt, wat vaak resulteert in het misgenderen van trans- en non-binaire mensen.

Hoe laat je jouw genderperceptie los?
Om je genderperceptie los te laten, is het belangrijk om jezelf te trainen in het loslaten van aannames over het gender van mensen. Je kunt iemands gender niet zien door ernaar te kijken. We weten iemands naam ook niet als we elkaar ontmoeten, vraag daarom ook naar iemands voornaamwoorden. Het is belangrijk om de voornaamwoorden van mensen te onthouden en ze correct te gebruiken. Lukt dat je nog niet zo goed? Lees dan de blog ‘Wat te doen als je iemand misgendert?’

Het grote LHBTIQIA+ alfabet
Misschien ben jij weleens overdonderd door alle letters in het regenboogalfabet, want waarom hebben we precies al die hokjes? En waarom wil de een ze juist wel en de ander juist niet? Daar is een simpel antwoord op. De woorden die we gebruiken zijn de wereld waar we in leven. Als we met woorden kunnen vertellen wie we zijn, zullen we onszelf beter begrijpen en een ander ons ook. Om ervoor te zorgen dat er bewustwording, begrip en acceptatie plaatsvindt rondom gender, zijn de hokjes van belang. Het biedt ons namelijk een vorm van educatie. Deze definities zijn onze manier van communiceren. Zonder die woorden kunnen we niet goed uitleggen wie we zijn.